TOPLUMSAL KURUMLAR

I. TOPLUMSAL KURUMUN TANIMI Toplumsal kurum; “Bir toplumda örgütlenmiş, göreli bir bütün oluşturan düşünceler, davranışlar, değerler ve normlardır.” Toplumsal kurumlar, insanların ortak ve temel  ihtiyaçlarını (beslenme, barınma, korunma gibi) gidermesine yönelik ortaya koyduğu toplumsal ilişki  ve rollerin kurumsallaşması sonucu oluşmuştur. Toplumsal kurumlar toplumda hâkim olan değer ve  normlara göre şekillenir.  Temel toplumsal kurumlar şunlardır; Aile, eğitim,  din, ekonomi, siyaset ve boş zamanları değerlendirme. Konuyla ilgili köprüler: Aile İşlev Bütünleşme Dışlanma Ekonomi Kurum Sosyolojisi Toplumsal Kurumlar ve İşlevleri II. TOPLUMSAL KURUMUN ÖZELLİKLERİ 1-)  Toplumsal kurumlar her toplumda bulunmaları bakımdan evrenseldirler. 2-)  Toplumsal kurumlar ihtiyaçlardan doğmuştur ve ihtiyaçların karşılanmasında işlevseldir. 3-)  Aynı kurum, toplumdan topluma ve zamanla biçim ve işlev değişikliğine uğrayabilir. 4-) ...

IV. TOPLUMSAL KURUM ÇEŞİTLERİ A. AİLE KURUMU Aile:  Evlilik, kan bağı ve duygusal bağlarla birbirine bağlı bireylerden oluşan ve aralarında birincil  ilişkilerin görüldüğü en küçük toplumsal kurumdur. 1. Ailenin Özellikleri a)  Toplumların en eski ve temel kurumudur. Her toplumda bulunması bakımından evrenseldir. b)  Ailenin yapısı ve işlevleri zamanla ve toplumdan topluma değişir. c)  Aile toplumsal yapıda çekirdek özelliği taşır. d)  Üyeler arasında samimi, içten bir ilişki olduğundan birincil grup özelliği gösterir. e)  Üyeleri arasında statü ve rol dağılımı vardır. Bu statü ve rollerle belirli sorumluluklar yükler. f)  Üyeleri arasında kan ve duygusal bağ vardır. g)  Birey, ilk aile kurumunda sosyalleşir ve toplumsal kimlik kazanmaya başlar. h)  Toplumdaki değer ve normlara göre şekillenir. i)  Ailenin ekonomik, biyolojik, psikolojik, sosyal işlevleri vardır. 2. Ailenin İşlevleri (Konuyla İlgili Köprü:...

B. EĞİTİM KURUMU Genel olarak eğitim, mevcut bilgi bilgilerin, becerilerin ve değerlerin yeni nesillere aktarılmasıdır. Eğitim, bireylere bir anlayış biçimi sunarken onları hayata hazırlayıp gerekli görülen hedefler  doğrultusunda yönlendirmeyi de amaçlar. İlk eğitimini aileden alan birey eğitimine akraba, arkadaş, okul çevresi ile devam ederek hayata hazırlanır. Eğitim, örgün ve yaygın olmak üzere iki çeşittir. Örgün eğitim zamanlı, planlı, programlıdır. Okullar örgün eğitimin verildiği yerlerdir. Günümüzde eğitim denilen kastedilen daha çok örgün eğitimdir. Yaygın eğitim toplumun her alanındaki yetiştirme, hazırlama süreçleridir. Konferanslar, gazeteler, radyolar, televizyonlar vb. bu amaçla değerlendirilmektedir. 1. Eğitimin Temel İşlevleri a) Siyasal İşlevleri İyi insan ve vatandaş niteliklerini belirlemek İyi insan ve vatandaş yetiştirmek Lider yetiştirmek Bilinçli seçmen yetiştirmek b) Toplumsal işlevleri Kültürleme ve sosyalleşme süreciyle bireye toplum...

C. DİN KURUMU Din, inanç olgusuna dayanır. Sosyoloji dinsel inançları ve normları bir olgu olarak incelemeye  çalışır. Sosyoloji bu dinsel inançların ve normların doğruluğuyla ve yanlışlığıyla ilgilenmez. Sosyoloji dini bir kurum olarak ele alır ve öteki kurumlarla olan ilişkilerini araştırır. Din, tarihin her döneminde bireyleri ve toplumları etkileyen en önemli kurumlardan biri olmuştur. Dini olmayan hiçbir toplum da görülmemiştir. Din, toplumsal yaşamda, bireylerin bazı davranışlarını olumlu karşılayıp, o davranışların tekrarı için teşvik edip ve sevap olarak kabul ederken bazı davranışlarını ise olumsuz ve günah olarak kabul ederek o davranışların yapılmasını yasaklar. Bu yönüyle din, bireylerin davranışlarının toplumun değer yargılarına uygun olmasını sağlar. Sosyoloji din konusunu sosyal bütünleşme, sosyal çatışma ve sosyal değişmeye etkisi açısından ele almaya çalışır. Sosyolojinin bütünleştirici işlevi en açık şekilde dini ibadet ve ayinlerde görülmektedir. Toplumca ort...

D. EKONOMİ KURUMU Ekonomi kelime anlamı olarak “ev işlerini idare etmek” demektir. Kavramsal tanımı ise, “mal ve hizmetlerin üretim, tüketim ve bölüşüm işlerini inceleyen bir bilimdir” demektir. İnsanlardaki sınırsız olan ihtiyaçları sınırlı olan kaynaklarla giderme çabası ekonomi olgusunu ortaya çıkarmıştır. Kaynaklarla ihtiyaçlar arasında denge kurmaya yönelik yerleşmiş ilişki kalıpları da ekonomi kurumunu oluşturmuştur. Sözü edilen ekonomik ilişki kalıpları; üretim, tüketim, bölüşüm ve alış - veriş ilişkileridir. 1. Ekonomiye ait bazı kavramlar a) Arz:  Üreticilerin piyasaya sürdükleri toplam mal ve hizmetlerdir. Arz belirli piyasada belirli bir zamanda çeşitli fiyatlarda satıcıların (veya üreticilerin) satmaya razı oldukları mal ve hizmetin miktarıdır. b) Talep:  Tüketicilerin toplam tüketim isteğidir. Belirli bir mal veya hizmetin belirli bir dönemde çeşitli fiyatlardan satın alınma miktarını ifade eder. Talep kanunu: Bir mal veya hizmetin fiyatı  düş...

1. Siyasetin Temel Kavramları E. SİYASET KURUMU İnsanlar arasındaki fikir ve çıkar ayrılıkları ve çatışmaları, herkesin yararına, genel çıkarı ve ortak iyiliği sağlamaya yönelik bir yapılanmayı gerektirmiştir. Bu yapılanma da bir takım ilişki kalıplarını (yönetme-yönetilme, emretme-itaat ilişki kalıpları) ve kurallarını ortaya çıkarmıştır. Toplumda düzenin sağlanmasına yönelik ve yönetimin gerçekleştirilmesi için ortaya konan yerleşmiş ilişki kalıpları siyaset kurumunu oluşturur. Egemenlik:  Bir devlette siyasal karar verme yetkisine sahip olmak demektir. Bu yetki halka ait  olabileceği gibi bir kişiye de ait olabilir. İktidar:  Bir ülkede egemenliği elinde bulunduranları ifade eder. Parlamento: Demokratik ülkelerde, üyeleri halk tarafından seçilen veya üyeleri bazı kriterlere göre belirlenen temsilcilerden oluşan meclis ya da meclislere denir. Yasama yetkisini kullanır. Hükümet:  Devletin yapısı içinde siyasal sorumluluğu taşıyan ve başbaka...